Opwarming oceaan werkt broeikaseffect in de hand
Uitgegeven: 18 januari 2006 19:05
Laatst gewijzigd: 18 januari 2006 19:11
AMSTERDAM - Warmer water dat door klimaatverandering aan de oppervlakte van oceanen ontstaat, kan het broeikaseffect verder in de hand werken. Door de opwarming mengt de bovenste laag van de oceaan minder goed met koudere lagen, waarin veel voedsel zit voor plankton. Omdat plantaardig plankton het broeikasgas kooldioxide (CO2) opneemt, kan een terugloop van het plankton ertoe leiden dat er meer CO2 in de atmosfeer komt.
Dat schrijven wetenschappers van de Universiteit van Amsterdam (UvA) in het nummer van het wetenschappelijk tijdschrift Nature dat donderdag verschijnt. De afname van de hoeveelheid plantaardig plankton, dat bestaat uit microscopisch kleine algjes, heeft ook gevolgen voor de voedselketen in de oceanen. De algjes worden gegeten door dierlijk plankton, dat het voedsel is van bijvoorbeeld garnalen.
Zonlicht
Het plantaardig plankton zit op 100 meter diep om zonlicht van boven te kunnen ontvangen en stikstof, fosfaat en ijzer uit diepere oceaanlagen. Wanneer dat voedsel beschikbaar komt, groeit het plankton sterk. Als het voedsel op is, sterft het plankton af en zakt het naar de oceaanbodem. Daarna is het wachten op nieuwe aanvoer van voedsel.
Volgens de onderzoekers komen de pieken in de aanwas van plankton steeds verder uit elkaar te liggen, als er door slechte menging van verschillende waterlagen minder voedsel naar boven komt. Bovendien worden de pieken onregelmatiger. Over een periode van vijf jaar zal daardoor de hoeveelheid plankton afnemen.
Computersimulaties
Prof. dr. J. Huisman van het Instituut voor Biodiversiteit en Ecosysteem Dynamica van de UvA gebruikte samen met collega's van het Centrum voor Wiskunde en Informatica computersimulaties om de samenhang tussen menging van waterlagen en de groei van plankton uit te dokteren. De uitkomsten van de rekenkundige exercitie bleken overeen te komen met bevindingen van de Universiteit van Hawaii. Bij Hawaii is de oceaan van nature al sterk gelaagd. Ook daar bleek de groei van plankton minder stabiel te zijn.
