Gaea
Griekse goden
Griekse oergoden
Titanen
Olympische goden
Muzen
--------------------------------------------------------------------------------
Oergoden:
Chaos
Aether
Gaea
Uranus
Hemera
Eros
Erebus
Nyx
Tartarus
Gaia (Grieks: Γαια of Γη) of Gaea (gelatiniseerd) is een figuur uit de Griekse mythologie. Zij is de oermoeder, de Aarde, die ontstond uit de Chaos aan het begin van de dingen. De Chaos bevatte alle basisbestanddelen, de vier elementen aarde, water, lucht en vuur. Daaruit ontstond onder andere Gaea. Haar Romeinse naam is Tellus of Terra.
Uiterlijke kenmerken
Gaea, de godin van de natuur, werd afgebeeld als een mollige vrouw, vaak oprijzend uit de grond, altijd eraan verbonden. De Aarde zelf werd door de oude Grieken gezien als een platte schijf, omringd door de rivier Okeanos (de oceaan), de hemelkoepel van Ouranos ondersteunend.
Nakomelingen
Volgens de Griekse sagen en mythen bracht Eros Gaea ertoe zich te verbinden met het water en de lucht, en zo bracht zij de zee (Pontus) en de hemel (Uranus) voort. Ook kwamen de Titanen, de drie eenogige Cyclopen en de drie honderdarmige reuzen uit oermoeder Aarde voort. Deze laatsten heetten Briareus, Gyes en Cottus en hadden elk ook vijftig hoofden. Mogelijk zijn de Titanen en de Cyclopen verwekt door Uranus.
Gaea
|
+---------+----------+---------+---------+--------+--------+
| | | | | | |
Pontus Uranus Titanen Cyclopen Briareus Gyes Cottus
Gaea's moederliefde speelt in de verhalen een grote rol. Toen Uranus zich bedreigd voelde door de gigantische Cyclopen en hen opsloot in de afgrond Tartarus, probeerde zij haar kinderen tegen hem te beschermen. Zij vroeg de Titanen haar te helpen, maar alleen de jongste, Kronos, gaf aan haar oproep gehoor. Gaea liet in haar aardse schoot het ijzer ontstaan, maakte een scherpe zeis en gaf dit als wapen aan Kronos. Daarmee verminkte hij zijn vader Uranus en nam hij de heerschappij van hem over. Hierdoor kwamen misdaad en geweld in de wereld.
Deze daad van geweld had nog meer gevolgen, want uit de bloeddruppels die in de aarde vielen ontsproten de Giganten, een reuzengeslacht, en de Erinyen, de afschuwelijke wraakgodinnen. Bovendien werd er een orakel over Kronos uitgesproken dat een van zijn eigen zonen hem eveneens van zijn troon zou stoten. Zijn zoon Zeus zou het orakel inderdaad uitvoeren.
Gaea speelde later nog een belangrijke rol in de tweede grote oorlog met om de hemelheerschappij, tussen Zeus en zijn tegenstanders, de monsterlijke Giganten. Zij kon niet aanzien dat haar kinderen in Tartarus werden gekweld en riep hen op de strijd met Zeus aan te binden. Dit deden zij, maar zonder succes. Zeus was na deze oorlog voorgoed de grote hemelheerser geworden.
In andere religies
Het idee van een een natuurgodin is echter niet van de Grieken afkomstig. Gaia/Gaea is veel ouder dan de Griekse beschaving. Er is echter niet bekend hoe oudere volken haar genoemd hebben. Archeologen hebben beeldjes van Gaia gevonden uit het begin van de steentijd. Ook nu wordt ze door paganistische religies nog vereerd, hetzij als godin, hetzij als natuurkracht. Overigens zijn er ook bij de Noordamerikaanse indianen godheden te vinden die veel overeenkomst tonen.
