(http://www.youtube.com/watch?v=xvvWu5O-G8c ( onderlopen Middellands Zeegebied 2000 jaar geleden. Zie waterschade en sporen van doorbraak Gibraltar..)
Klimaatverandering nekte Romeinse Rijk
Een gedetailleerd overzicht van het klimaat in Europa over een periode van 2500 jaar laat een verband zien met de opleving en de ondergang van beschavingen. Zo zouden enkele eeuwen met klimaatveranderingen gedeeltelijk aan de basis liggen van de val van het Romeinse Imperium rond 500. Klimaatschommelingen zouden mede verantwoordelijk zijn voor politieke mislukkingen en barbaarse invasies. Dat is toch de mening van Ulf Büntgen van het Swiss Federal Institute for Forest, Snow and Landscape Research in Birmensdorf.
Büntgen gebruikte circa 9.000 jaarringen van eiken, pijnbomen en lariksen om een twee en een half millennium lange geschiedenis van het Europese klimaat te reconstrueren en ontdekte dat van 250 tot 550 na Christus het klimaat binnen één decennium flipperde tussen 'koel en droog' en 'warm en nat'.
Volgens Büntgen zijn het deze op korte termijn steeds terugkerende wijzigingen in het klimaat die de meeste impact hebben op een beschaving: "Door de klimaatverschuivingen wordt de landbouw bedreigd, maar de betrokkenen krijgen onvoldoende tijd om zich aan te passen omdat de klimaatwijziging niet lang genoeg stabiel blijft."
De klimaatveranderingen die Büntgen over een periode van 2.500 jaar kon traceren, vielen samen met politieke omwentelingen en migratiegolven. De vrij stabiele middeleeuwse maatschappij wordt gekenmerkt door een stabiel klimaat, maar de Zwarte Dood viel samen met een natte periode zodat de ziekte zich sneller kon verspreiden.
Eerdere studies hebben al aangetoond dat oorlog en klimaat vaak aan elkaar verbonden zijn. Zo gingen in China periodes van ongebruikelijke koude tijdens het vorige millennium aan 12 van de 15 belangrijkste oorlogen vooraf.
Nu we zelf voor een klimaatverandering lijken te staan zou de impact op onze maatschappij te verwaarlozen zijn. Onze moderne maatschappij is veel minder afhankelijk geworden van het klimaat omdat, handel en technologie de effecten kunnen matigen. Of de Afrikaanse burgeroorlogen die vandaag de dag heersen al dan niet met de huidige klimaatverandering verbonden zijn, is momenteel het onderwerp van intense debatten.