IJskap mogelijk in 'dodelijke spiraal'Noordpool voor het eerst omvaarbaarVoor het eerst in de moderne geschiedenis is het mogelijk om met een schip rond de Noordpool te varen.
Gesmolten
Boven en rond de Noordelijke IJszee is zoveel ijs gesmolten dat voor het eerst in zeker 125.000 jaar de noordoostelijke en de noordwestelijke doorvaart tegelijk bevaarbaar zijn. Dat meldt de Britse krant The Independent on Sunday op basis van recente satellietbeelden die door wetenschappers zijn geanalyseerd.
OpenDe noordwestpassage van de Atlantische Oceaan langs Groenland en tussen Canadese eilanden door naar de Stille Oceaan is sinds afgelopen weekeind open. Enkele dagen later viel de laatste ijstong uit elkaar die de noordoostpassage van Finland langs Rusland en Siberië naar de Stille Oceaan blokkeerde.
Dodelijke spiraal
Volgens prof. Mark Serreze, een drijfijsdeskundige van het Amerikaanse Nationale Sneeuw en IJs Data Centrum (NSIDC), is er sprake van een 'historische gebeurtenis'. Door de opwarming van de aarde is de ijskap van de Noordpool mogelijk in een 'dodelijke spiraal' terechtgekomen, zegt hij.
OmgekeerdIn 2005 ging de noordoostelijke doorvaart open terwijl de noordwestelijke in de greep van het ijs bleef. Vorig jaar was het juist omgekeerd.
Dromen
De traditionele zeeweg van Europa naar het Verre Oosten via het zuidelijk halfrond - langs Kaap Hoorn of de Kaap de Goede Hoop - is vrij lang. Al eeuwen dromen zeevaarders van een kortere route. Een Engelse expeditie in 1553 om een noordoostelijke doorvaart te vinden, leidde tot een ramp. Twee van de drie schepen vroren vast bij Lapland en alle opvarenden kwamen om het leven.
Barentsz
Ook Nederlandse expedities mislukten. Ontdekkingsreiziger Willem Barentsz vond na de beroemde overwintering op Nova Zembla de dood. Een ijsbreker van de Sovjet-Unie maakte de tocht in 1932 voor het eerst.
AmundsenOok op de noordwestelijke doorvaart hebben zeelieden hun tanden stukgebeten. Tal van ontdekkingsreizigers lieten er sinds eind 15e eeuw hun leven. De Noor Roald Amundsen slaagde er begin 20e eeuw voor het eerst in de noordwestelijke doorvaart in haar geheel te volbrengen, in etappes uitgesmeerd over drie zomers.
