IJS op Noordpool smelt sneller dan verwacht
donderdag, 21 augustus 2008
Het ijs op de Noordpool smelt dit jaar sneller dan totnogtoe was aangenomen. Sedert twee weken is er zo'n afsmelting aan de gang dat nu bijna reeds de vergelijkende waarde van vorig jaar is bereikt, zo heeft klimaatwetenschapper Lars Kaleschke vastgesteld op basis van dagelijkse satellietmetingen en observaties van de ijsbreker Polarstern.
Volgens de berekeningen van de wetenschapper is er nu nog zowat 6,1 miljoen vierkante km van het water aan de Noordpool met ijs bedekt. Op hetzelfde tijdstip vorig jaar was dat ongeveer 5,8 miljoen vierkante km.
Gezien het afsmelten in de regel tot midden september duurt, rekent Kaleschke opnieuw met het dieptepunt van 4,7 miljoen dat vorig jaar was bereikt en dat de geringste ijsbedekking was sedert het begin van de satellietwaarnemingen 36 jaar geleden.
In de jaren negentig had het zomerijs op het einde van de arctische zomer nog een omvang van 8 miljoen vierkante km. Sedertdien neemt de ijsmassa in de zomer steeds af.
Bevaarbaar
Een internationale onderzoeksgroep was in zijn Sea Ice Outlook Report uitgegaan van een gematigde teruggang van het ijsoppervlak ter waarde van het gemiddelde van de laatste vijf jaar. De oorzaak van de "versnelling" in de laatste weken is onduidelijk.
De satellietbevindingen stemmen overeen met het feit dat de ijsbreker Polarnstern momenteel de zogenaamde noordwestelijke passage over de Noordpool neemt die bijna ijsvrij is en voor het tweede jaar naeen bevaarbaar is. Twee maanden geleden waren wetenschappers ervan uitgegaan dat dit onmogelijk zou zijn. (dpa/ka/hln)
-------------------------------------------------------------------------------------
Mogelijk geen ijsvrije Noordpool
vrijdag, 22 augustus 2008
De kans op een ijsvrije Noordpool dit jaar wordt steeds kleiner. De ijssmelt gaat deze zomer langzamer dan vorig jaar maar verloopt wel sneller dan in 2006. De ijsbedekking blijft zodoende een neergaande trend vertonen.
Na het smeltseizoen, dat nog tot half september doorgaat, kan pas met zekerheid vastgesteld worden hoeveel zeeijs in de Noordelijke IJszee is gesmolten.
Als het huidige ijssmelttempo gehandhaafd blijft, lijkt de zomer 2008 de twijfelachtige eer te krijgen de geschiedenis in te gaan als de (voorlopige) nummer twee op de ranglijst van minimale ijbedekking aan het eind van het smeltseizoen, na 2007.
De metingen laten zien dat vooral in de maand juli de ijssmelt achtergebleven is op 2007 toen een laagterecord is gebroken. Wel is deze maand al meer zeeijs in het Noordpoolgebied gesmolten dan in augustus vorig jaar, maar het zal met het huidige ijssmelttempo niet genoeg zijn om de geografische Noordpool ijsvrij te krijgen.
De oorzaak van de geringere ijssmelt is dat, in vergelijking met 2007, de windrichting tot nu toe gunstiger is geweest om het ijs intact te houden. Vorig jaar juli bracht een stevige wind vanaf de Stille Oceaan meer warmte het Noordpoolgebied binnen. Dat is afgelopen juli niet het geval geweest.
Deze maand augustus is de wind meer naar het noorden gedraaid, zodat de ijssmelt weer is versneld ten opzichte van de jaren voor 2007. Hierdoor is voor het tweede opeenvolgende jaar de Noordwestelijke doorvaart van de Atlantische Oceaan via de Canadese wateren naar de Stille Oceaan sinds mensenheugenis weer zo goed als ijsvrij. Het gaat dan om de Amundsen Northwest Passage, genoemd naar de Noorse Roald Amundsen die in 1903 een expeditie leidde om deze route te bevaren. Hij deed er drie jaar over.
Ondanks dat de ijssmelt in de Noordelijke IJszee minder hard gaat dan vorig jaar, blijft de ijsbedekking een neergaande trend vertonen. De vraag is of de recordhoeveelheid ijssmelt in 2007 toeval is of een trendbreuk. Om dat vast te stellen zijn een aantal jaren nodig om te kunnen vergelijken. In 2007 is het zeeijs 20 procent harder gesmolten dan voorgaande jaren. Als dat tempo zich zou voortzetten, dan is het zeeijs op de Noordpool binnen vier, vijf jaar weg. Als de geleidelijk neergaande trend van de afgelopen dertig jaar doorzet, dan zit rond 2080 geen ijs meer in de Noordelijke IJszee. In die drie decennia zijn er ook fluctuaties in de ijssmelt geweest maar 2007 springt er duidelijk negatief uit.
De neergaande trend van de ijsbedekking heeft tot gevolg dat de gemiddelde dikte van het ijs afneemt. Dik meerjarig ijs wordt vervangen door dun, eenjarig ijs dat minder kans maakt de zomer te overleven.
(knmi)
