Sjiieten vieren Ashura
KARBALA - Ashura, een van de belangrijkste religieuze dagen voor sjiieten wordt zaterdag over de hele wereld gevierd. In onder meer Irak, Libanon, Iran, Pakistan, India, Bahrein, Azerbeidzjan, Koeweit en Saudi-Arabië wonen veel sjiieten. Maar ook sjiieten in Europa en Noord-Amerika vieren Ashura. Letterlijk betekent het woord Ashura 'tiende', omdat het op de tiende dag van de maand Muharram valt, de eerste maand van de islamitische kalender.
Ashura was in Irak de afgelopen jaren aanleiding voor grote aanslagen. Tijdens de eerste viering van Ashura na de val van Saddam Hussein in 2003 kostten aanslagen in Karbala en Bagdad 170 mensen het leven. Vorig jaar kwamen tijdens een opstand door een eindtijdsekte zeker 263 mensen om het leven. Ook in Pakistan komt het geregeld tot onlusten rond Ashura.
De sjiieten herdenken op de tiende dag de martelaarsdood van de kleinzoon van de profeet Mohammed. Het vormt de afsluiting van een tiendaagse rouwperiode. Imam Hussein kwam op 10 Muharram in het jaar 680 om tijdens een gevecht met de soldaten van soennitische kalief Yazid in de buurt van de tegenwoordig Iraakse stad Karbala.
Voor sjiieten is Ashura traditioneel een tijd om hun religieuze identiteit te herbevestigen. Het is een periode van reflectie, verering en rouw. In deze dagen trouwen sjiieten bijvoorbeeld niet. Het is echter ook de tijd dat families samenkomen en er speciaal voedsel wordt gegeten. Veel mensen hebben in deze periode vrij.
Sommige sjiieten verbeelden met Ashura het lijden van Hussein door zich in het hoofd te snijden, zodat het bloed over hun voorhoofd druipt, of door zichzelf met kettingen te geselen. Het overgrote deel van de sjiitische geestelijken keurt deze praktijk af. Zo veroordeelde de Opperste Leider van Iran, ayatollah Ali Khamenei, in 1994 de traditie van geseling met een fatwa (religieus decreet) omdat het ritueel een negatief beeld oproept.
Sjiieten houden naast straatprocessies ook passiespelen, waar de gebeurtenissen van de laatste dagen van Imam Hussein worden nagespeeld. In sommige landen krijgt het ook een politiek tintje. Zo delen in Libanon de sjiitische bewegingen Amal en Hezbollah sjaaltjes en andere zaken uit om propaganda te maken. Ook houdt de aanhang van beide partijen elk zijn eigen processie.
Soennieten (circa 90 procent van de moslims ter wereld is soenniet) zien Ashura als de dag waarop Noach voor het laatst in de ark at. Veel moslims vasten op de gedenkdag, hoewel dat niet verplicht is. Met Ashura wordt ook het nieuwjaar gevierd. Islamitische ondernemers sluiten de boeken en geven 2,5 procent van hun bezit aan de armen, zoals een van de vijf pijlers van de islam voorschrijft. In Marokko is het bovendien een feest voor kinderen, dat gepaard gaat met cadeautjes die lawaai maken.
