Kindersterfte door malaria met 66 % gedaald in Rwanda
Zomeralsem, de plant die een potent geneesmiddel tegen malaria levert
Copyright: USDA-NRCS PLANTS Database / Britton, N.L., and A. Brown. 1913. Illustrated flora of the northern states and Canada. Vol. 3: 526.
BRUSSEL, 24 april 2008 (IPS) - De grootschalige verspreiding van muskietennetten en het gebruik van een nieuw geneesmiddel in 2006 hebben ervoor gezorgd dat in Rwanda 66 procent minder kinderen jonger dan vijf stierven aan malaria. Onderzoek in Ethiopië, Ghana en Zambia lijkt de doeltreffendheid van de nieuwe aanpak te bevestigen.
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) deed onderzoek in vier Afrikaanse landen die een inspanningen hebben gedaan om met insecticide behandelde muskietennetten te verspreiden. De introductie van de netten viel meestal samen met de behandeling met ACT (Artemisinin-combination therapy). Dat is een relatief nieuw geneesmiddel met verschillende bestanddelen waaronder artesmisinine, een stof word gewonnen uit de plant zomeralsem (Artemisia annua), al lang bekend in de traditionele Chinese geneeskunde.
In een voorlopig rapport noemt de WHO de daling van het aantal malariadoden spectaculair. Onderzoekers vergeleken het aantal gevallen en dodelijke slachtoffers van malaria bij kinderen jonger dan vijf in 38 Rwandese gezondheidscentra. Het aantal malariagevallen daalde met 64 procent en het aantal sterfgevallen met 66 procent tussen 2005 en 2007, de jaren voor en na de introductie van de netten en het nieuwe geneesmiddel. De ziekte- en sterftecijfers onder patiënten zonder malaria bleven in dezelfde periode nagenoeg stabiel.
In Ethiopië noteerde de WHO ongeveer dezelfde cijfers, terwijl in Zambia de daling slechts 30 procent bedroeg. Dat zou ermee te maken hebben dat in Zambia de verspreiding van netten en geneesmiddelen minder volledig is gebeurd. Twee districten waar wel een massale verdeling gebeurde, laten een daling zien die in de buurt komt van Ethiopië en Zambia. De resultaten van Gambia zijn minder duidelijk, omdat daar de sterfte onder patiënten zonder malaria sneller daalde dan onder malariapatiënten.
“Aanpak werkt”
Volgens professor Umberto D’Alessandro, malariaspecialist van het Antwerpse Instituut voor Tropische Geneeskunde, is het bij gebrek aan controlegroepen vrijwel onmogelijk uit te maken wat nu de grootste impact heeft: de netten of het nieuwe medicijn ACT. “Het belangrijkste is dat de aanpak werkt. Je mag ook niet vergeten dat malaria gevoelig is voor meteorologische fenomenen. Sommige jaren zijn gunstiger voor de malariamug dan andere.”
De behandeling met een geneesmiddel met verschillende actieve bestanddelen, zoals ACT, heeft als voordeel dat de parasiet die malaria veroorzaakt er minder snel resistent tegen wordt. “De substanties die gewonnen worden uit de Chinese zomeralsem zijn ongetwijfeld het meest krachtige geneesmiddel dat we hebben”, zegt D’Alessandro, die zelf in zeven Afrikaanse landen onderzoek doet naar de efficiëntie en eventuele nevenwerkingen van vier ACT-medicijnen.
D’Alessandro wil zich er niet over uitspreken of met ACT het ‘definitieve’ medicijn tegen malaria is gevonden. “Sommigen menen van wel, maar het blijft moeilijk om het medicijn tot bij de mensen te krijgen.”
800.000 doden
In een persbericht naar aanleiding van de Werelddag tegen Malaria op 25 april roept Unicef donoren op om nog meer te investeren in muskietennetten en behandeling met ACT. De productie van ACT steeg wereldwijd van 4 miljoen doses in 2004 naar meer dan 100 miljoen in 2006, aldus Unicef, terwijl het gebruik van muskietennetten in 16 Afrikaanse landen verdrievoudigde. Niettemin sterven elk jaar naar schatting 800.000 Afrikaanse kinderen aan de gevolgen van malaria.
