Bush erkent bestaan geheime CIA-gevangenissen
Uitgegeven: 6 september 2006 20:20
Laatst gewijzigd: 6 september 2006 22:19
WASHINGTON - De Amerikaanse president George Bush heeft woensdag voor het eerst erkend dat de inlichtingendienst CIA terrorismeverdachten heeft vastgehouden in geheime gevangenissen in het buitenland.
In een rechtstreeks op de televisie uitgezonden toespraak verdedigde hij de omstreden detentie van verdachten buiten de Verenigde Staten. Hij zei dat die verhoren een onmisbare bron van informatie waren in de strijd tegen het terrorisme.
Bush maakte desondanks bekend dat de betreffende veertien verdachten, allen vermeende topterroristen, zijn overgedragen aan het ministerie van Defensie om te worden berecht door een militaire rechtbank. Zij krijgen een advocaat en mogen bezoek krijgen van het Internationale Rode Kruis. Onder hen is ook Khalid Sheikh Mohammed, het vermeende brein achter de aanslagen in New York en Washington op 11 september 2001.
Guantánamo
Bush maakte ook bekend dat de verdachten die vastzitten op de Amerikaanse marinebasis Guantánamo Bay op Cuba toch zullen worden berecht door speciale militaire commissies. Hij heeft wetgeving naar het Congres gestuurd die dat mogelijk moet maken. Het federale Hooggerechtshof oordeelde eerder deze zomer dat de militaire rechtbanken die het Pentagon had ingericht niet rechtsgeldig waren. Dat was een forse tegenvaller voor de regering-Bush.
Het dagblad The Washington Post maakte vorig jaar voor het eerst melding van het bestaan van geheime CIA-gevangenissen. De onthulling leidde tot een storm van internationale kritiek op de VS, maar ook op landen die hun medewerking hadden verleend. Critici beschouwden het geheime en oncontroleerbare programma als een vrijbrief voor grove schendingen van het internationaal recht en de mensenrechten door ondervragers van de CIA.
Bescherming
De gevangenen uit het CIA-programma genieten vanaf nu bescherming onder de Conventies van Genève. Deze internationale verdragen uit 1949 verbieden marteling en wrede behandeling van mensen die tijdens een gewapend conflict gevangen zijn genomen.
Bush benadrukte echter dat hij nooit toestemming heeft gegeven om terreurverdachten te martelen en dat foltering nooit onderdeel van het geheime programma is geweest.
Richtlijnen
Het Pentagon gaf woensdag nieuwe richtlijnen die een nette behandeling van alle gedetineerden in militaire gevangenissen voorschrijven. Fysiek geweld en vernederende en mensonterende ondervragingstechnieken zijn voortaan expliciet verboden, evenals onthouding van voedsel, water en medische zorg aan verdachten.
Verder mogen gevangenen niet meer bang worden gemaakt door schijnexecuties en het gebruik van honden.
