Het Pantheon
Het oorspronkelijke Pantheon werd gebouwd door Marcus Agrippa, de generaal en schoonzoon van keizer Augustus, rond 25 voor Chr. Het opschrift boven de porticus:
M.AGRIPPA.L.F.COS.TERTIUM FECIT (Marcus Agrippa, zoon van Lucius, derde keer consul, heeft dit gemaakt) schrijft het huidige gebouw aan hem toe, maar in werkelijkheid is het omstreeks 125 na Chr. ontworpen en gebouwd door de philhelleense keizer Hadrianus.
Het Pantheon was een tempel voor alle goden. In nissen in de ronde hal stonden beelden van die goden. Volgens Plinius droeg het standbeeld van Venus in haar oren de twee helften van de parel, die Marcus Antonius van Cleopatra had afgepakt, nadat zij de tweelingparel, opgelost in azijn, had opgedronken.
Op de cilindervormige ruimte van de hal rust een enorme koepel. De koepel heeft een diameter van 43 meter 30 cm, bijna een meter meer dan de koepel van de St. Pieter. Het cassettenplafond aan de binnenkant van de koepel was bedekt met platen verguld brons. Buiten was het dak van brons. Dat bronzen dak werd in 663 door de Oost-Romeinse keizer Constans II ontmanteld en meegenomen. Paus Urbanus VIII sloopte de bronzen platen uit het plafond van de porticus, omdat hij die nodig had voor werk aan de St. Pieter.
Paus Bonifatius IV kreeg het Pantheon kado van keizer Phocas en maakte er een kerk van, gewijd aan de Heilige Maria en alle Heiligen en Martelaren. Dat was in 609. Misschien is het gebouw wel bewaard gebleven juist omdat het een kerk was.
Raphael en de twee eerste koningen van Italië liggen hier begraven.
