Televisie beïnvloedt kleur dromen
Uitgegeven: 21 oktober 2008 10:10
Laatst gewijzigd: 21 oktober 2008 10:35
AMSTERDAM - Mensen die in hun jeugd alleen naar televisiebeelden in zwart-wit hebben gekeken, beleven vaker kleurloze dromen, zo blijkt uit een Britse studie.
Psychologe Eva Murzyn van de universiteit in Dundee liet tientallen proefpersonen dagelijks rapport uitbrengen over de kleur van hun dromen. Na elke nacht moesten de deelnemers aan het experiment aangeven of ze in kleur hadden gedroomd, of in zwart-wit.
Zwart-Wit
Uit het onderzoek bleek dat jongeren bijna nooit in zwart-wit dromen. De droombeelden van mensen onder de 25 jaar, waren maar in 4,4 procent van alle gevallen kleurloos. Ouderen gaven aan gemiddeld genomen iets vaker een droom in zwart-wit te beleven (7,1 procent).
Uit de vragenlijsten kwam naar voren dat er vooral een verband bestond tussen de kleur van dromen en het televisietoestel waarmee mensen waren opgegroeid.
Proefpersonen die in hun jeugd alléén maar naar een zwart-wit toestel hadden gekeken, bleken opvallend vaak kleurloos te dromen. Zij gaven aan dat ongeveer een kwart van hun dromen zich in zwart-wit afspeelde.
Kritisch
Volgens Eva Murzyn suggereert haar onderzoek dat er een kritische leeftijd is waarin wordt bepaald hoe je dromen worden gevormd. Mensen die als kind veel naar zwart-witbeelden hebben gekeken, zouden daardoor veertig jaar later nog steeds vaak kleurloze dromen beleven.
"Die cruciale leeftijd is tussen de 3 en de 10 jaar, wanneer kinderen het vermogen beginnen te ontwikkelen om te dromen", aldus de onderzoekster in het Britse tijdschrift New Scientist. "Televisie en film zijn van nature interessant en emotioneel beladen, net als dromen. Daarom zou je in je dromen wel eens de vorm van de beelden kunnen kopiëren die je op het scherm hebt gezien. Aan mijn experiment deed bijvoorbeeld ook een fanatieke speler van computerspellen mee. Hij beleefde zijn dromen alsof hij voor zijn computerscherm zat."
Kleur
Oude wetenschappelijke studies uit de Verenigde Staten ondersteunen de conclusies van Murzyn. Voor de uitvinding van de televisie beweerden de meeste ondervraagden in kleur te dromen. Maar bij enquêtes in 1950 (na de inburgering van de zwart-wit televisie) gaf het grootste deel van de Amerikanen juist aan in zwartwit te dromen. Dat veranderde weer na de komst van de kleurentelevisie. Onderzoek in de jaren zestig en later wees uit dat al 83 procent van alle dromen zich toen in kleur afspeelde.
Volgens Murzyn is het echter niet onomstotelijk te bewijzen dat mensen door zwart-wit televisies daadwerkelijk in zwart-wit gingen dromen. Het is volgens haar ook mogelijk dat hun hersenen de dromen de volgende dag in zwart-wit reconstrueerden door de invloed van de televisiebeelden.
