DEN HAAG - Het lot van de armsten der armen als dé slachtoffers van klimaatverandering, moet centraal staan op de aanstaande VN-klimaattop op Bali. Deze niet mis te verstane boodschap geeft de VN-ontwikkelingsorganisatie UNDP af in haar dinsdag verschenen jaarlijkse rapport.
De opstellers van het rapport geven aan welke bedreigingen het veranderende klimaat vormt voor honderden miljoenen Derde Wereldbewoners. De wereld beweegt zich volgens hen naar een keerpunt.
Waterstress
Het gevaar daarvan is dat de armste landen en hun bevolkingen "in een neerwaartse spiraal terechtkomen waaruit geen ontsnapping meer mogelijk is. Ondervoeding, waterschaarste, milieurampen en verlies van middelen van bestaan staat hen te wachten. Het rapport voorziet bijvoorbeeld het fenomeen van "waterstress" waaronder rond het jaar 2080 1,8 miljard Aziaten te lijden zullen hebben. "De hele mensheid wordt uiteindelijk bedreigd, maar de armen, zij die part noch deel hebben aan het probleem, betalen de zwaarste rekening", stelt UNDP-topman Kemal Dervis.
Hij en zijn mensen kijken daarom uit naar de top op Bali. Vanaf maandag zullen daar eerst ambtenaren en vervolgens ministers zaken moeten doen om de verdere opwarming van de aarde af te remmen.
Solidariteit
Minister Bert Koenders van Ontwikkelingssamenwerking is een van hen. Hij kreeg in Den Haag een exemplaar van het rapport overhandigd. De titel ervan luidt: "Bestrijden van klimaatverandering. Menselijke solidariteit in een verdeelde wereld."
De rijke landen moeten volgens de UNDP in Indonesië leiderschap tonen. Hun uitstoot van broeikasgassen moet verder terug en in 2050 80 procent lager liggen dan in 1990, via een mix van maatregelen.
Gevolgen
"Als de mensen in ontwikkelingslanden net zoveel CO2 hadden uitgestoten als mensen in Noord-Amerika, dan hadden we de atmosfeer van negen planeten nodig gehad om de gevolgen op te vangen", aldus hoofdauteur Kevin Watkins.
Maar ook grote ontwikkelingslanden, tot nu toe vrijgesteld van emissieverplichtingen, zullen een bijdrage moeten leveren. Tot 2020 mogen zij zich nog verder ontwikkelen maar daarna moeten zij in hun CO2-uitstoot met 20 procent terug in 2050, als het aan de UNDP ligt.
Kous
Daarmee is de kous nog niet af. Aanpassing aan de gevolgen van klimaatverandering mag evenmin verwaarloosd worden. Maar opnieuw is er een kloof tussen arm en rijk. In de rijke landen wordt volop geïnvesteerd. "In ontwikkelingslanden moeten de mensen het zelf maar uitzoeken, willen ze niet kopje onder gaan", aldus de bekende Zuid-Afrikaanse aartsbisschop Desmond Tutu in het rapport.
