Orkaanwind nauwkeurig gemeten met scatterometer
Ex hurricane Dean is boven het Mexicaanse berglandschap afgezwakt tot een tropische depressie. De wind is sterk afgenomen maar de regen is hevig en ligt in de orde van enkele honderden millimeters. Dat heeft geleid tot aardverschuivingen en overstromingen.
Windveld Dean op 22 augustus gemeten met de scatterometer*
Orkaanwind gemeten met scatterometer*
Windrichting en snelheid aan het oppervlak van de zee worden ook gemeten met een scatterometer, een satelliet radarinstrument aan boord van de ERS en MetOp satellieten. In opdracht van EUMETSAT verwerkt het KNMI momenteel gegevens van drie verschillende scatterometers van EUMETSAT, ESA en NASA/NOAA, waardoor de ontwikkeling in kracht en afmeting goed gevolg kan orden. Scatterometerwinden zijn gemiddelden over een gebied ter grootte van 25 km. De maximaal lokaal gemeten winden zijn ruwweg twee keer zo intens. Onder dit artikel een afbeelding van een scatterometerplaatje van Dean aangemaakt op het KNMI (met NOAA/NASA gegevens) (Zie ook Verder lezen- scatterometer en Externe links- Hurricane Dean tracked from space). Zie ook Externe links "tracking Dean", een overzicht van het verloop door Eumetsat.
Uitzonderlijke hurricane hield zich aan voorspellingen
Dean is door zijn verwoestende kracht een uitzonderlijke hurricane. Dean was, sinds de metingen begonnen in 1850, op twee na de krachtigste hurricane die aan land kwam. Orkanen van categorie 5 komen weinig voor en het is zeldzaam dat een hurricane met die sterkte aan land gaat. Sinds 1992, toen Andrew als categorie 5 hurricane aan land ging, was dat niet meer voorgekomen.
Dean was al enkele dagen een klasse 4 hurricane met windsnelheden rond 240 km/uur, maar vlak voor Yucatan nam de wind verder toe tot circa 270 km/uur. Tijdens windstoten zijn snelheden waargenomen van 300 km/uur! Dat is voor Nederlandse begrippen onvoorstelbaar. Een flinke storm haalt in ons land zo'n 100 km/uur. Opmerkelijk was ook de extreem lage luchtdruk in het oog van de orkaan. Uit dropsonde metingen vanuit vliegtuigen blijkt dat de druk gedaald was tot 906 hPa (= mbar). Dat is sinds 1935 de op twee na laagste luchtdruk op moment dat een hurricane die aan land komt. Nog lager was de druk in huricane Wilma die in oktober 2005 met 882 hPa in Yucatan aan land kwam. Wereldwijd staat het drukrecord op naam van tyfoon Tip bij Guam in de Pacifische Oceaan met een luchtdruk van 870 hPa op 12 oktober 1979.
Bijzonder zijn ook de hoeveelheden regen. Exacte metingen zijn nog niet binnen maar volgens de prognoses moet er op een aantal plaatsen tussen 300 en 500 mm zijn gevallen. Dean hield zich echter precies aan de verwachtingen van het Hurricane Center zodat bevolking er autoriteiten er met evacuaties en schuilkeders er optimaal op konden inspelen. Zover bekend zijn er op Yucatan geen slachtoffers gevallen, heel opmerkelijk voor een hurricane van deze kracht. Op het Mexicaanse vasteland heeft Dean aan zeker tien mensen het leven gekost, voornamelijk door aardverschuivingen en overstromingen.
Hurricane ter grootte van Texas
Dean heeft ook huisgehouden op Martinique, St. Lucia, Dominica, Haïti, Jamaica en de Cayman Eilanden. Dean heeft daar aan vijftien mensen het leven gekost. De kern trok net zuid van Jamaica langs waardoor het eiland de volle laag van de wind kreeg. Op Jamaica zijn volgens het Huricane Center in Miami windsnelheden gemeten van 240 km/uur. De orkaan gaat bovendien vergezeld met hevig onweer en enorme slagregens. Het is de eerste tropische storm van het seizoen die de hurricane status heeft weten te bereiken. Waarschijnlijk is Dean voor Jamaica de meest verwoestende geweest sinds 1950. De orkaan was sterker dan Gilbert van klasse 3 die Jamaica in 1988 zwaar trof. Uit satellietopnamen blijkt dat Dean een omvang heeft bereikt ter grootte van Texas (zie satellietafbeeldingen onder deze tekst).
Actuele informatie op internet
Het Hurricane Center in Miami volgt als officiële instantie voor hurricane-waarschuwingen, de ontwikkelingen op de voet. Via onze rubriek Externe links kunt u actuele informatie bereiken over hurricanes, tropische cyclonen of tyfonen, zoals ze elders in de wereld worden genoemd. Onze rubriek Nader verklaard biedt achtergrondinformatie over deze orkanen, het orkanen-seizoen en de manier waarop ze voorspeld worden.
Actief hurricane-seizoen
De seizoensvoorspellingen gaan uit van een actief hurricane-seizoen (dat 1 juni van start ging) met meer orkanen boven de Atlantische Oceaan en het Caribische gebied dan gewoonlijk. De berekeningen komen uit op zo'n 16 tropische stormen (tegen 10 normaal), waarvan er circa 9 orkaankracht 12 bereiken (tegen 6 normaal). Dat kunnen er ook enkele meer of minder worden. Naar verwachting krijgt het Caribisch gebied te maken met een viertal major hurricanes van categorie 3 of meer en met gemiddelde windsnelheden van 175 km/uur of hoger.
Die verwachtingen zijn gebaseerd op het aanhouden van La Niña met relatief koud water voor de kust van Peru en het warmere water dan normaal in de Atlantische Oceaan tussen 10°N en 20°N. Het Europees Weercentrum (ECMWF) is wat gematiger en houdt het volgens de modelberekeningen op een iets verhoogde hurricane-activiteit met ongeveer 13 tropische stormen (zie ook Verder lezen- Seizoensverwachtingen).
