Bacteriën halen giftig waterstofsulfide uit zeewater
Voor de kusten van Namibië halen bacteriën wolken van het giftige zwavelwaterstof, beter bekend als waterstofsulfide (H2S), uit het water. Dat meldt een team rond zeebioloog Marcel Kuypers van het Max-Planck-Institut für Marine Mikrobiologie in Bremen in het Britse wetenschappelijke vakblad Nature.
Gif
De biologen onderzochten de aanwezigheid van het zeer giftige waterstofsulfide (H2S) in het zeewater voor de kusten van Namibië. Zij stootten daarbij op bacteriën die over een oppervlakte van 7.000 vierkante km de giftige verbinding afbouwen. Maar op welke wijze dit gebeurt, is nog onduidelijk.
Het stinkende gif H2S ontstaat wanneer organisch materiaal verrot, zoals wanneer bacteriën op de zeebodem bijna zonder zuurstof afgestorven algen afbouwen. "Waterstofsulfide is giftig voor het hogere leven. Het doodt, al in kleine concentraties vissen, krabben en zelfs kreeften", aldus Kuypers die in Hunsel nabij België is geboren. "Het is tien keren toxischer dan cyanide". Daarmee vormen zwavelwaterstofwolken in zee ook een probleem voor de visserij. Hun aanwezigheid wordt via satellieten in de gaten gehouden.
Zuurstof
Met zuurstof kan H2S zich tot het niet-toxische sulfaat verbinden. In het water boven de aan de zeebodem zwevende waterstofsulfidewolken ter grootte van de Waddenzee ontdekten de microbiologen ook zuurstof, maar het kwam niet met die wolken in contact. Daartussen bevond zich een laag, die noch waterstofsulfide- noch zuurstofhoudend was. In de plaats daarvan was er nitraat (NO3).
De wetenschappers in Bremen sloten uit dat het gif zonder zuurstof werd afgebouwd. Het waren integendeel bacteriën, want daar wijst de aanwezigheid van nitraat in het water op. "Vele bacteriën hebben voor het 'ademen' geen zuurstof nodig en gebruiken in de plaats daarvan nitraat", zei Torben Stührmann, collega van Kuypers. Met behulp van nitraat zetten de micro-organismen waterstofsulfide om in kleine zwaveldeeljes of sulfaat, waardoor ze zeefauna het leven redden.
Klimaatopwarming
Tegelijk leerden de onderzoekers naar eigen zeggen dat grote H2S-wolken veelvuldiger op de zeebodem voorkomen dan aangenomen. De klimaatopwarming en de door de mens veroorzaakte overbemesting van het zeewater zorgt er bovendien voor dat zuurstof schaarser wordt in het water. Waardoor het gevaar voor waterstofsulfidewolken toeneemt. (belga/sam)
10/12/08 19u00
